Αίτια και Παράγοντες Κινδύνου της Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας

Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) είναι μια πολύπλοκη και πολυπαραγοντική νόσος. Παρά τις πολυετείς έρευνες, οι ακριβείς αιτίες που την προκαλούν παραμένουν ασαφείς. Εντούτοις, έχει διαπιστωθεί ότι ορισμένοι γενετικοί, περιβαλλοντικοί και λοιμώδεις παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισής της.

1. 

Γενετική Προδιάθεση

Αν και η σκλήρυνση κατά πλάκας δεν είναι κληρονομική νόσος, παρατηρείται αυξημένος κίνδυνος σε άτομα με συγγενείς πρώτου βαθμού που πάσχουν από τη νόσο. Ορισμένα γονίδια, ιδίως εκείνα του συστήματος HLA (ανθρώπινα λευκοκυτταρικά αντιγόνα), σχετίζονται με αυξημένη ευαισθησία στην ανάπτυξη ΣΚΠ.

2. 

Λοιμώξεις

Υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένοι ιοί μπορούν να παίξουν ρόλο στην έναρξη της νόσου, με πιο συχνά ενοχοποιούμενο τον ιό Epstein-Barr (EBV), που προκαλεί τη μονοπυρήνωση. Πιστεύεται ότι σε άτομα με γενετική προδιάθεση, τέτοιες λοιμώξεις μπορεί να πυροδοτήσουν την αυτοάνοση αντίδραση.

3. 

Περιβαλλοντικοί Παράγοντες

• Έλλειψη βιταμίνης D: Τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D και η μειωμένη έκθεση στον ήλιο έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο για ΣΚΠ. Αυτό εξηγεί εν μέρει γιατί η νόσος εμφανίζεται πιο συχνά σε περιοχές με λιγότερη ηλιοφάνεια, όπως οι βόρειες χώρες.
• Κάπνισμα: Το κάπνισμα έχει ισχυρή συσχέτιση με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης και επιδείνωσης της ΣΚΠ.
• Παχυσαρκία στην παιδική ηλικία: Η παιδική παχυσαρκία, ιδιαίτερα στα κορίτσια, έχει επίσης συσχετιστεί με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου.

4. 

Φύλο και Ορμόνες

Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι συχνότερη στις γυναίκες, γεγονός που οδηγεί τους επιστήμονες να διερευνούν τον ρόλο των ορμονικών παραγόντων. Τα οιστρογόνα, για παράδειγμα, φαίνεται να έχουν ανοσορυθμιστική δράση.

5. 

Γεωγραφική Κατανομή

Η νόσος εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης, της Βόρειας Αμερικής, της Νέας Ζηλανδίας και της Νότιας Αυστραλίας. Αντίθετα, είναι πιο σπάνια στις τροπικές περιοχές.

Συνοψίζοντας, η σκλήρυνση κατά πλάκας δεν προκαλείται από έναν και μόνο παράγοντα. Αντίθετα, φαίνεται πως είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης γενετικών και περιβαλλοντικών στοιχείων. Η καλύτερη κατανόηση αυτών των παραγόντων είναι κρίσιμη για την πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και εξέλιξη νέων θεραπειών.