Τύποι της Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας: Υποτροπιάζουσα, Πρωτοπαθής και Δευτεροπαθής Προϊούσα

Τύποι της Σκλήρυνσης Κατά Πλάκας: Υποτροπιάζουσα, Πρωτοπαθής και Δευτεροπαθής Προϊούσα

Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) δεν είναι μία ενιαία ασθένεια με την ίδια πορεία για όλους. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι που χαρακτηρίζονται από τον τρόπο εξέλιξης των συμπτωμάτων, τη συχνότητα των υποτροπών και τη σταδιακή επιδείνωση της λειτουργικότητας του ασθενούς. Η σωστή αναγνώριση του τύπου είναι κρίσιμη για την επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής προσέγγισης.

1. 

Υποτροπιάζουσα-Διαλείπουσα ΣΚΠ (Relapsing-Remitting MS – RRMS)

Αποτελεί την πιο κοινή μορφή της νόσου (περίπου 85% των διαγνώσεων). Χαρακτηρίζεται από:

• Υποτροπές (εξάρσεις): Περίοδοι κατά τις οποίες τα συμπτώματα επιδεινώνονται ξαφνικά.
• Υφέσεις: Μεταξύ των εξάρσεων, τα συμπτώματα υποχωρούν είτε πλήρως είτε μερικώς, και η ασθένεια δεν παρουσιάζει επιδείνωση.

Η RRMS μπορεί να μεταπέσει σταδιακά σε πιο σταθερή και επιδεινούμενη μορφή.

2. 

Δευτεροπαθής Προϊούσα ΣΚΠ (Secondary Progressive MS – SPMS)

Αποτελεί εξέλιξη της RRMS. Σε αυτή τη μορφή:

• Οι υποτροπές μειώνονται ή σταματούν.
• Η ασθένεια ακολουθεί πιο σταθερή προοδευτική επιδείνωση των νευρολογικών λειτουργιών, ανεξάρτητα από εξάρσεις.

Χωρίς θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς με RRMS θα αναπτύξουν SPMS μέσα σε 10–20 χρόνια.

3. 

Πρωτοπαθής Προϊούσα ΣΚΠ (Primary Progressive MS – PPMS)

Αφορά περίπου 10–15% των ασθενών. Σε αντίθεση με την RRMS:

• Δεν υπάρχουν σαφείς υποτροπές ή υφέσεις.
• Η επιδείνωση είναι σταδιακή και συνεχής από την αρχή, χωρίς διαλείμματα.

Η μορφή αυτή είναι πιο δύσκολη στη διάγνωση και συνήθως εμφανίζεται σε άτομα άνω των 40 ετών.

4. 

Προϊούσα-Υποτροπιάζουσα ΣΚΠ (Progressive-Relapsing MS – PRMS)

Πολύ σπάνια μορφή, που συνδυάζει:

• Σταδιακή επιδείνωση από την αρχή (όπως στην PPMS).
• Ξαφνικές εξάρσεις, κατά διαστήματα.

Η PRMS πλέον έχει ενσωματωθεί στο φάσμα της προϊούσας ΣΚΠ με ενεργότητα (δηλαδή παρουσία εξάρσεων ή νέων βλαβών στην MRI).

Γιατί έχει σημασία ο διαχωρισμός των τύπων;

Η ταξινόμηση της σκλήρυνσης κατά πλάκας βοηθά τους γιατρούς να:

• Καθορίσουν την πρόγνωση.
• Επιλέξουν την κατάλληλη φαρμακευτική θεραπεία.
• Αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα της αγωγής.

Ορισμένα φάρμακα είναι εγκεκριμένα μόνο για συγκεκριμένους τύπους ΣΚΠ, ενώ άλλες μορφές απαιτούν πιο εξατομικευμένη προσέγγιση.